Theaterplein Antwerpen: een maatloze ruimte

Het Theaterplein, met de Stadsschouwburg, Het Paleis, het Antwerps Muziek Theater werd door de Italiaanse architecten Bernardo Secchi en Paola Viganò en de Vlaamse ingenieur-architect Dirk Jaspaert aangepakt. Zij hebben van deze complexe situatie een heel bijzonder plein gemaakt. Het diffuse landschap dat ons huidige stedelijke en globale leven uitmaakt, krijgt nu volop de ruimte. Het nieuwe stedelijke plein is toegankelijk voor iedereen. Het functioneert als een vanzelfsprekende en comfortabele ruimte. De enorme diversiteit aan stedelijke en historische eigenschappen, op en rond het Theaterplein, krijgt door het ontwerp van Secchi, Viganò en Jaspaert volop de kans zich te manifesteren, zonder dat het gemeenschappelijke idee van de publieke ruimte verandert in chaos.

Het plein bestaat uit één enkel hellend veld. Het verbindt de theateringangen met een stedelijke tuin en activeert de verschillende stadsranden die het plein begrenzen. Een immense luifel met ranke zuilen definieert een buitenpodium voor uiteenlopende stedelijke activiteiten en voorkomt tegelijk dat specifieke actoren het plein toe-eigenen. Het is in de woorden van Secchi, Viganò en Jaspeart een spazio smisurato: ‘Eén grote ruimte die moeilijk te meten is. Ze is onmeetbaar. Het is een ruimte waar afstanden moeilijk te lezen zijn. Men voelt zich er gedesoriënteerd. Maat lijkt te ontbreken. Het is een maatloze ruimte.’ Voor Secchi, Viganò en Jaspaert heeft een spazio smisurato een enorm potentieel voor een stadscentrum. In plaats van de ruimte op te vullen, moet ze worden begrepen in al haar zichtbare en onzichtbare afmetingen die het product zijn van de tijdelijke dimensie en de verschillende keuzes die door de vele verschillende individuen en actoren door de tijd heen gemaakt worden.

NM.