Tag Archives: sardienen

In the Mix de Garibaldi

In de derde aflevering van #AperitivoEstivo stellen we jullie de Garibaldi voor. De naam zegt jullie waarschijnlijk niets, maar Campari Orange wel, want zo is deze aperitivo wel bekend bij het grote publiek. En Garibaldi kennen jullie waarschijnlijk ook wel, want er is geen enkel gehucht of stad in Italië dat geen Garibaldi straat, plein of standbeeld heeft. Zie hieronder voor de receptuur, het Italiaanse woord van de week, onze foodsuggestie en een streepje muziek van Amadeo Minghi.

Wie is Garibaldi?

Giuseppe Garibaldi werd op 4 juli 1807 geboren in Nice (Nizza). Garibaldi was een Italiaanse generaal, politicus en nationalist en wordt soms wel eens de Italiaanse ‘vaders des vaderlands’ genoemd.

Hij speelde een heel belangrijke rol tijdens de Risorgimento – de Italiaanse eenwording – waarin hij persoonlijk vocht en leiding gaf.

Hij vocht onder andere tegen de Fransen en vanaf 1860 streed hij met zijn 1089 I Mille soldaten voor de vrijheid van Italië. In 1870 vocht hij tegen de Zwitsere Garde en de Pauselijke Zoeaven voor de controle over Rome. Rome werd zo de hoofdstad van Italië en de pausen raakten hun wereldlijke macht kwijt.

Campari en Orange: de Garibaldi Cocktail

De naam Garibaldi voor deze aperitivo is een beetje in onbruik geraakt en we kennen hem tegenwoordig beter als de Campari & Orange. Campari komt uit Milaan – het noorden – en appelsienen uit het zuiden en die twee samen vertegenwoordigen de eenwording van Italië. Vandaar de naam Garibaldi, naar de man die de Risorgimento verpersoonlijkt.

Wat heb je nodig?

  • Campari
  • Appelsiensap
  • Ijsblokjes

Hoe maak je het?

De oorspronkelijke verhoudingen voor deze mixed drink was 50% Campari en 50% appelsiensap over een glas met ijsblokken.
Vul een glas met ijsblokken en giet hierover de Campari, vul het glas daarna met appelsiensap. Niet roeren om het effect van de kleurlagen niet te verstoren. Versier met een half schijfje appelsien voor extra kleureffect.

Tegenwoordig worden zoetere varianten gemaakt, die op een 40/60 verhouding neerkomen, tot zelfs 25/75.

Woord van de week: Menefreghismo

Elke week geven we ook een Italiaans woord mee, en deze week is dit menefreghismo, als in ‘il suo è menefreghismo bello e buono!’. Het is een woord dat een attitude weergeeft en betekent zoveel als onverschilligheid.

Suggestie bij de aperitivo: bigoli con le sarde

Het recept voor vandaag is een klassieker uit de Siciliaanse keuken, namelijk bigoli con le sardepasta met sardines. Lekkere sardines met heerlijk geurende wilde venkel, echt “La Sicilia nel piatto” en gemakkelijk zelf te maken. Volg deze link voor de receptuur.

Muziek bij de aperitivo

Voor de muziek bij de aperitivo gaan we even terug in de tijd, naar 1996. Toen bracht Amadeo Minghi het nummer Cantare d’Amore (zie youtube) uit, een echte tearjerker. Amadeo Minghi is een gevierd singer songwriter die nummers schreef voor vele grote Italiaanse artiesten, zoals Andrea Bocelli. Hij nam ook verschillende keren deel aan het grote Sanremo Muziekfestival. En daar scoorde hij een megahit met “Vattene amore“, in een duet met de populaire Mietta.

NM.

 

Escabèche van sardienen

3096a

Sardienen komen regelmatig op het menu bij Nullam. Ik maak ze graag klaar op de grill en dien ze op met een Siciliaanse venkelsalade (zie recept). Of ik maak de sardienen klaar in een pasta met heerlijk geurende wilde venkel (zie recept). Sardienen gecombineerd met venkel is een geslaagde combinatie.

A la provençale

Deze keer gaan we voor een koude bereiding: een escabèche à la provençale. De sardines worden in een marinade gegaard. Escabèche is een marinade op basis van olie en azijn. Het is een techniek die in heel vele keukens gebruikt wordt (in de Provence, Spanje, Portugal, Zuid-Amerika, de Filipijnen, enz…), om vis te bewaren. Deze techniek werkt bijvoorbeeld heel goed met sardienen en makreel.

Het woord zelf komt van het Catalaanse escabetx, dat op zijn beurt afgeleid is van het Perzische woord sikbâg (ragout van azijn). Escabetx is een vervoeging van het werkwoord escabechar en dat betekent onthoofden (je herkent waarschijnlijk wel het woord cabeza). Dat betekent dus dat de vis moet onthoofd en gekuist worden, om ze beter en langer te kunnen bewaren in een bad van een warm zuur (azijn) en kruiden.

De Italiaanse versie wordt scapece genoemd en daar wordt deze techniek ook gebruikt om zucchini of butternut squash klaar te maken.

Wat heb je nodig ? voor 4 personen

  • 12 sardienen
  • 2 kleine ajuinen
  • 2 vleestomaten
  • 1 rode paprika
  • 1 gele paprika
  • 3 EL olijfolie
  • 30 cl witte wijnazijn
  • 1 EL suiker
  • Kaneelpoeder
  • Peper en zout
  • Fleur de sel
  • Korintische krenten
  • Pijnboompitten

5950a

Hoe maak je het ?

Emondeer de tomaten, verwijder de zaadjes en snij ze in kleine blokjes (brunoise). Doe hetzelfde met de paprika’s. Snipper de ajuinen fijn.

Stoof de ajuinen in een lepel olijfolie op een laag vuurtje (zonder ze te laten bruin worden). Wanneer de ajuinen zowat doorzichtig zijn, strooi je er een beetje suiker over en mag je kruiden met peper en zout. Giet er de azijn over en verhoog het vuur. De in brunoise gesneden tomaten en paprika’s mogen er bij. Laat ongeveer 5 minuten verder garen.

Leg de schoongemaakte sardienen naast elkaar in een glazen of keramieken schaal. Bestrooi met ene snuifje fleur de sel en kaneelpoeder. Giet de warme marinade over de sardienen en zorg ervoor dat ze overal bedekt zijn. Dek de terrine af met folie en zet ongeveer 24 uren weg.

Serveer op een bord, in een verrine op een aperitieflepeltje of op een stukje geroosterd brood.

Een alternatieve manier is de Italiaanse scapece. Voeg wat Korintische krenten en geroosterde pijnboompitten toe aan de marinade.

NM.3092a

 

De ster van de grill: sardienen met Siciliaanse venkelsalade

8719

Dit kleine budgetvriendelijke visje met zijn groen-blauwe reflectie en zilveren buik is genoemd naar het eiland Sardinië, waar je ze in overvloed kan vinden. Het meet tussen de 10 en 20 centimeter en is op zijn best tijdens de zomer. Met hun rijke smaak en donkere kleur zijn ze perfect op de barbecue, geserveerd bijvoorbeeld met een lekker slaatje. Of je verwerkt de sardienen in pasta (bigole con le sarde) of in een escabeche (escabeche van sardienen).

Welke kies je?

Verse sardienen verdragen het reizen niet zo goed, dus koop ze zo vers mogelijk (en maak ze best  klaar binnen de 24 uren na de vangst). Tekenen van versheid zijn stevigheid en stijfheid (rigor mortis), mooie blinkende ogen en glanzend vel, eventueel wat gekruld en zeker verpakt zijn in veel ijs. Zie je tekenen van rood aan de ogen, dan zijn ze niet meer zo vers. De sardienen uit de Middellandse zee zijn minder vet dan hun Atlantische tegenhangers, die iets groter zijn en iets meer smaak hebben.

Wat heb je nodig?

  • 3 à 4 grote of 6 kleine sardienen per persoon
  • Zeste en sap van 1 citroen
  • platte peterselie, fijngesneden
  • 1 klein teentje look, fijngehakt
  • 1 venkel
  • 50 g geroosterde pijnboompitten
  • 50 g donkere rozijnen
  • een handvol groene olijven, in schijfjes gesneden
  • 3 EL olijfolie

8725

Hoe maak je het?

Er is geen twijfel mogelijk: door zijn smaakvol half-vet vlees komt de sardiene het best tot zijn recht op de grill. Om echt de zomer in je bord te krijgen serveer je deze ster van de grill best met een slaatje. Wij hebben gekozen voor een slaatje op basis van verschillende zuiderse ingrediënten dat klaar is in een wip.

Sardienen kuisen ook gemakkelijk, anders vraag je het maar aan je visboer. Spoel ze eventueel voor gebruik nog eens van binnen en buiten onder koud water en dep ze droog met keukenpapier.

Meng de zeste van de citroen, de fijn gehakte platte peterselie en gesnipperde knoflook samen, en zet opzij.

Venkel kuisen

Verwijder de onderste schijf van de venkel en omdat we de venkel rauw gaan gebruiken, snijden we ook de harde kern eruit. Daarna verwijderen we de stelen en het loof. Het loof kan je gebruiken in de sla want dat heeft een heerlijke smaak. Verwijder de bruine plekken en de buitenste ‘rokken’ (bladeren) van de venkel. Snij de bol venkel in twee en snijd fijn met een mandoline of een scherp mes. Doe alles in een grote slakom.

Rooster de pijnboompitten in een pan met anti-kleeflaag, laat afkoelen en doe ze bij de venkel, samen met de rozijnen en de in schijfjes gesneden groene olijven. Meng goed door mekaar.

Maak een vinaigrette van olijfolie en citroensap en voeg deze op het laatste moment bij de venkelsla. De smaak controleren en eventueel bijkruiden met peper en zout.

Neem de sardienen en kruid deze met grof zeezout, zo plakken ze niet aan je grill. Leg ze op de grill gedurende ongeveer 2 tot 3 minuten (of tot de ogen wit geworden zijn). Haal ze van de grill en bestrooi ze met de citroen-look-peterselie mix, giet er een fijn streepje olijfolie over en serveer met de venkelsla.

Smakelijk eten!

NM.

Bigoli con le sarde

3002

Een paar jaar terug was ik in de Veneto wijnbouwers aan het bezoeken, op zoek naar één van mijn favoriete wijnen, de Amarone della Valpolicella. Het is het bergachtig gebied tussen Verona en Bardolino aan het Gardameer. Na een aantal bezoeken en tastings kreeg ik plots stevige honger en begon te zoeken naar een klein restaurantje, maar alles was gewoon dicht. Ik was gewoon uit het oog verloren dat het die dag 15 augustus was, Ferragosto, en dat zowat alles gesloten was. Na nog een uur door de bergen te hebben rondgedoold, bij een verschroeiende hitte en nog steeds dood van de honger, reed ik door het dorpje Santa Maria di Negrar en zag ik een paar grote families een restaurant verlaten. De redding was nabij. Ondanks het late uur hadden ze nog een tafel en ik was van de ‘hongersdood’ gered.

Osteria del Bugiardo in Santa Maria di Negrar zal daarom altijd in mijn gedachten zijn. Maar wat bleek, Osteria del Bugiardo is niet zomaar een restaurantje, ze baatten ook de Azienda Agricola Buglioni uit, gekend voor zijn topwijnen (Amarone, Recioto en Valpolicella Ripasso).

Aangezien ik nog alleen overbleef in het restaurant heb ik de chef zijn zin laten doen met het menu en toen de eigenaar begrepen had dat ik zoek was naar Amarone, was het feest compleet en heb ik zowat alles mogen proeven wat ze in huis hadden. Na een fantastische en totaal toevallige wijntasting én een schitterende late lunch er bovenop, reed ik heel tevreden huiswaarts, als nieuwe eigenaar van een selectie wijnen van Buglioni.

7699

Deze lange inleiding om te zeggen dat je soms eens geluk moet hebben, want ik was echt ten einde raad die dag. Daarnaast had ik ook deze inleiding nodig om te komen tot het recept van vandaag, namelijk bigoli con le sarde, pasta met sardines, een typische schotel uit de Siciliaanse keuken.

Lekkere sardines met heerlijk geurende wilde venkel, echt “La Sicilia nel piatto” en gemakkelijk zelf te maken.

Wat heb je nodig? voor 4 personen

  • 300 gram verse sardienen
  • 300 gram (wilde) venkel  (finocchietto selvatico)
  • 400 gram bigoli
  • 4 ansjovisfilets
  • 1 kleine ui
  • 30 gram rozijnen
  • 30 gram pijnboompitten
  • 1/2 theelepel saffraan
  • Vers gemalen peper en grof zeezout

Hoe maak je het?

Was de sardienen en fileer ze.

Als je geen wilde venkel kan vinden, gebruik dan gewone venkel. Verwijder  de harde delen van de venkel, snij deze in fijne stukjes en spoel even af. We gaan de venkel ongeveer 10 minuten blancheren in gezouten water. Haal de venkel uit het water, laat uitlekken in een vergiet. Hou het kookwater.

Week ondertussen de rozijnen.

Neem een grote pan met zware bodem en verhit wat olijfolie. Bak de fijn gesnipperde ui of sjalot en de ansjovisfilets gedurende een vijftal minuten en voeg er de saffraan aan toe. Vervolgens mogen de rozijnen en pijnboompitten erbij. Laat een paar minuten verder bakken.

Nu mag je de sardienen en de geblancheerde venkel er bij doen. Kruiden met peper en zout. Laat nog een paar minuten verder bakken en je saus is klaar.

Kook de bigoli beetgaar in het water waarin je de venkel hebt geblancheerd. Giet af wanneer klaar en voeg deze bij de saus. Het geheim van dit recept is de pasta afwerken in de pan met de saus (spadellata). De bigoli neemt zo alle smaken van je saus op. Bewaar altijd wat kookvocht voor het geval je te weinig vocht hebt.

Dien warm op. Je kan eventueel de borden bestrooien met wat Parmezaanse kaas en deze een minuutje onder de grill zetten.

NM.

Osteria del Bugiardo – Via Casette di Santa Maria 19, 37024 Negrar VR, Italië