Tag Archives: Polen

De Wieliczka-zoutmijn – Krakau (Polen)

De Wieliczka-zoutmijn is een historische zoutmijn gelegen in de stad Wieliczka, in de buurt van Krakau, Polen. Het staat bekend als een van de oudste en meest opmerkelijke zoutmijnen ter wereld en is een UNESCO-werelderfgoedlocatie sinds 1978.

De zoutwinning in Wieliczka dateert al meer dan 700 jaar, en delen van de mijn werden actief gebruikt tot 2007. Gedurende deze lange periode zijn uitgestrekte ondergrondse gangen en kamers ontstaan die door mijnwerkers werden uitgehouwen.

Zoutsculpturen en zoutkunst

Wat de Wieliczka-zoutmijn echt uniek maakt, zijn de prachtige zoutsculpturen en zoutkunstwerken die in de loop van de tijd zijn gecreëerd. Kunstenaars hebben met de hand prachtige sculpturen gemaakt van zoutsteen, variërend van religieuze beelden tot historische figuren en andere artistieke creaties.

Ondergrondse kapellen

Een van de meest indrukwekkende aspecten van de mijn zijn de ondergrondse kapellen die zijn versierd met zoutsculpturen, zoutreliëfs en zelfs een altaar. De meest beroemde is de Kapel van de Heilige Kinga, een prachtige kapel die volledig uit zout is gemaakt.

Tegenwoordig is de Wieliczka-zoutmijn een populaire toeristische attractie in Polen, die jaarlijks duizenden bezoekers trekt. Er zijn rondleidingen beschikbaar die bezoekers door de fascinerende ondergrondse wereld leiden, waar ze de geschiedenis van de mijnbouw kunnen ontdekken en de prachtige zoutkunstwerken kunnen bewonderen.

De Wieliczka-zoutmijn is niet alleen een belangrijk cultureel en historisch monument, maar het is ook een opmerkelijk voorbeeld van de vaardigheid en creativiteit van de mijnwerkers en kunstenaars die door de eeuwen heen hebben bijgedragen aan de creatie van deze bijzondere ondergrondse schat. Als je in Krakau bent, is een bezoek aan de Wieliczka-zoutmijn zeker de moeite waard om deze unieke ervaring te beleven.

https://www.wieliczka-saltmine.com/

Żubrówka

3244

Żubrówka, een legendarische wodka

Zij die me kennen weten dat Polen niet bij mijn favoriete reisbestemmingen zit, maar  we moeten er nu eenmaal dikwijls naar toe. Het klikt gewoon niet tussen ons. Ook culinair ligt het me niet. Laten we het dan maar hebben over iets dat ik wel lekker vind, namelijk Żubrówka bison grass vodka. In het noordoosten van Polen, aan de grens met Wit-Rusland, liggen de bossen van Białowieża, een door UNESCO beschermd gebied. Daar leeft een met uitsterven bedreigde Europese bisonsoort, de ‘Zubr’. De ‘Zubr’ ligt aan de oorsprong van de naam van de vodka, die in deze regio al sedert de 14e eeuw gemaakt wordt. De bison werd het symbool voor deze vodka omdat zijn favoriete eten het gras is dat daar groeit. Het gras wordt met de hand geoogst en gewassen. Het extract van dit gras en een grote spriet worden dan bij de dubbel gedistilleerde vodka gedaan. Het geeft de vodka een lichtgroene, olijfachtige kleur.  Maak hier kennis met een legendarische, pure en elegante wodka, een premium spirit met wereldfaam. De Zubrowka of de wodka van bizongras wordt al eeuwenlang geproduceerd en is de grote trots van de Polen. 

Aanbevolen consumentenprijs: 18,99€ (Delhaize) & 20€ (cavisten)

bison_grass

De smaak van Bison Grass Vodka

De Żubrówka Vodka wordt dubbel gedistilleerd uit rogge en heeft een heel typische smaak. Je proeft heel duidelijk het aroma van lavendel, amandelen, kokosnoot and vanille. Hij smaakt dus niet als een ‘normale’ vodka, ook al omdat hij een fluwelen, zijden gevoel in je mond geeft.  Żubrówka bison grass vodka staat al uitgebreid beschreven in “The Razor’s Edge”, een boek van W. Somerset Maugham uit 1944. Hij schreef over  Żubrówka: « it smells of freshly mown hay and spring flowers, of thyme and lavender, and it’s soft on the palate and so comfortable, it’s like listening to music by moonlight.”

600 jaar geschiedenis

Polen gaat er prat op het wodkaland bij uitstek te zijn. Grasduinen in oude manuscripten volstaat om de oorsprong van de drank terug te vinden. Zijn geschiedenis gaat terug tot zeshonderd jaar geleden, tot het koninkrijk van Casimir De Grote (1333-1370), de verlichte koning die kennis en ontdekkingen aanmoedigde. De Poolse alchemisten profiteerden van de dynamiek die aangewakkerd werd door hun vorst. Na verloop van jaren verfijnden ze de distillatietechnieken tot pure kunst. De basis voor de moderne wodka was gelegd en al snel won de drank aan zuiverheid en bekendheid. De erfgenamen van de meester-distilleerders konden profiteren van de natuurlijke grondstoffen van het land om de wodka generatie na generatie te verfijnen.

Zo vinden we in de Poolse encyclopedie van Geneeskunde en Wetenschappen ­– in 1534 in Krakau geschreven door Stefen Falimirz – een volledig hoofdstuk gewijd aan wodka’s die geparfumeerd worden met aromatische kruiden. Er staan niet minder dan 70 verschillende recepten in beschreven, waaronder één in het bijzonder op basis van bizongras.

3247

Een betoverende plek

We weten niet echt veel over de ruige en uitgestrekte Poolse natuur. Polen is immers een van de laatste landen van Europa met originele wouden waarvan de primaire structuur nooit aangetast werd door de mens. Het zijn ongerepte en uiterst zeldzame ecosystemen waar de fauna en flora sinds het begin der tijden bijna volledig intact gebleven zijn.

In het woud van Bialowieza in het noordoosten van Polen vinden we nog de laatste Europese bizons in het wild. Het zijn indrukwekkende runderen, mythische figuren uit de dierenwereld. Ze leven vrij en majesteitelijk in het woud van Bialowieza waar ze naar hartenlust kunnen grazen van het beroemde bizongras, een bijzonder aromatische kruidachtige plant die in het woud groeit.

Tijdens de hete zomers vult het bizongras zich met een sap vol intense aroma’s en rijke volle toetsen waar de bizons dol op zijn. De sensuele geuren die nauw aansluiten bij het aromatische profiel van kaneel en vanille, geven de Zubrowka zijn unieke en persoonlijke smaak.

Familiegeheimen

Bizongras is een zeldzame plantensoort en is bij ministerieel decreet beschermd. Ook de oogst ervan is gereglementeerd. Zo beschikken slechts enkele families uit de omgeving over het plukrecht.

Het geheim wordt van generatie op generatie doorgegeven en er zijn zelfs maar weinig lokale inwoners weten waar dit magische gras precies groeit. Het wordt met de hand geplukt, bij voorkeur bij het aanbreken van de dag, wanneer het nog fris is van de ochtenddauw.

Na de oogst en het zorgvuldig sorteren worden de grassprieten op de familiezolders met natuurlijke verluchting gedroogd. Hierdoor blijven de aroma’s en de kleur behouden. Daarna wordt het gras gesorteerd op grootte, kaliber en doorsnede. De mooiste sprieten worden geselecteerd om de Zubrowka-flessen te versieren. Eén spriet per fles, niet meer!

3268

Voor een fles Zubrowka zijn meer dan 60 dagen nodig

Na het plukken duurt het nog meer dan een maand voor het bizongras aankomt in de distilleerderij van Bialystok, gelegen op een uur rijden van het legendarische woud.

Daar wordt het bizongras nog drie dagen geweekt in zuiver water uit een Artesische bron dat op 80°C wordt gebracht. Het resultaat van deze delicate infusie wordt gemengd met een alcoholdistillaat dat 30 dagen gerijpt werd in eiken vaten.

De wodka die dienst als basis voor de Zubrowka wordt geproduceerd met de beste rogge (rye grains) en voldoet aan alle standaards voor Poolse premiumwodka’s.

In de laatste productiefase wordt het met bizongras geparfumeerde en in vaten gerijpte distillaat in heel precieze porties gemengd met de premiumwodka en vers water om het hoge alcoholpercentage terug te brengen tot 40%.

Dan wordt de wodka op flessen getrokken. En elke fles krijgt een grasspriet afkomstig van het toverbos.

Er zijn geen geheimen

De regio waar de productie plaatsvindt – ze wordt beschouwd als de groene long van Polen – wordt ecologisch beschermd. Kostbare ingrediënten van de beste kwaliteit en zuiver natuurlijk water, een eeuwenoud recept, vakmanschap, maar ook moderne distillatie- en botteltechnieken vormen samen het geheim van de legendarische Zubrowka.

3289

Hoe drink je Zubrowka?

Puur

De Zubrowka heeft een uitzonderlijk aromatisch profiel en kan perfect puur en ijskoud gedronken worden (met of zonder ijsblokje).

Met Tonic

Een andere manier is de Zubrowka Tonic. Neem een longdrink glas en vul voor de helft met ijsblokken. Giet er een maat Zubrowka in en vul aan met een goede Tonic. Versier met een schijfje citroen.

Met appelsap: de szarlotka

In het bos van Białowieża groeien veel wilde appelbomen en laat dit nu het perfecte ingrediënt zijn om bij je Żubrówka te doen: vers geperst appelsap. In Polen wordt deze signatuurcocktail al jaren de szarlotka genoemd, maar in de hype van het restylen is deze mixer nu bekend als de apple ZU. En die is wel lekker en heel verfrissend: een harmonie van het zoetzure appelsap en de natuurlijke smaak van vanilla in de bison vodka. En loopt heel vlot naar binnen, dus opgelet. En deze cocktail ziet er mooi uit met cloudy appelsap.

Wat heb je nodig?

  • 50 ml Zubrowka
  • 100 ml cloudy appelsap (of gewoon appelsap)
  • Een beetje vers geperst citroensap

Hoe maak je het?

Vul een highball glas met ijsblokken. Giet alle ingrediënten erin en roer eens om. Werk met wat schijfjes appel en een klein snuifje kaneelpoeder.

Na zdrowie!

NM.

 

.

Mede of Honingwijn

7886

Honingwijn (of Mede)

Er zijn zo van die culinaire curiosa die in de loop der tijden gewoon verdwenen zijn omdat ze vervangen werden door iets anders, of omdat ze te arbeidsintensief waren of gewoon niet meer in de smaak vielen.

Mede is waarschijnlijk de eerste sterke drank in de geschiedenis. Mede of honingwijn was een gefermenteerde drank die meestal werd gemaakt in streken waar geen druiven voorhanden waren en ontstond eigenlijk door puur toeval. De enige ingrediënten zijn honing en water. In de uitgestrekte bossen vond je naast dieren ook vele andere soorten voedsel, en het was ook de plaats bij uitstek voor bijen, dus ook honing. Zowel mensen als beren gingen druk op zoek naar het eerste gekende zoetmiddel. Honing in zijn pure vorm ging bijna niet kapot en bewaarde zeer lang.

Honing was al gekend ten tijde van de Grieken en de Romeinen. De Grieken kenden bijen en honing maar vonden de connectie tussen de twee niet. De Romeinen dachten dat honing uit de hemel kwam en op bladeren viel. Zij noemden honing trouwens ‘het speeksel van de sterren’.

Mede is ook weer zoiets dat door puur toeval is ontstaan. Honing werd in die tijd bewaard in stenen potten en door de regenval was er water in een honingpot terechtgekomen waardoor een gisting ontstond, omwille van de sporen in de honing. De honingwijn was geboren, alhoewel het technisch gezien geen wijn is. Zowel de Grieken als de Romeinen vonden het toch belangrijk genoeg want ze offerden mede aan de goden.

0509

Mede: verschillende soorten

Mede bestaat niet alleen in vele variaties maar ook onder vele namen, zoals cyser (honing met appelen), hippocras of hypocras (kruidige honing met druiven), en metheglin (kruidige honing) om er maar een paar te noemen. Bij ons is het gekend als mede, van het Engelse woord mead en elders is het gekend onder midus (Letland en Litouwen), medu of med (Duitsland), med (Bulgarije en Ukraïne), Miòd (Polen), Medovina (Tsjechië zie foto), medovukha (Rusland), Meodu (Angelsaksisch), Myddyglyn (Wales), hydromel (Frankrijk), idromele (Italië), hidromel (Portugal) en Aquamiel (Spanje), het woord het dichtst bij de oorspronkelijke Latijnse combinatie van water en honing.

7347

Mede in legenden

Mede is gekend uit vele legenden en de liefhebbers van films als Beowulf zullen mede zeker kennen want het kwam er prominent in voor. Maar ook in volksverhalen uit alle windstreken van deze aardbol vind je verwijzingen naar mede, zoals bijvoorbeeld in het Ijslandse epos Edda, waar het drinken van mede moed en strijdlust opwekte bij de Vikings. Volgens de Oud-Noorse mythologie werd je onsterfelijk, kreeg je veel wijsheid en poetische kwaliteiten van het het drinken van mede. En in de 11de eeuw mochten de monniken in de abdijen in Duitsland het enkel op zondag drinken. Maar je kreeg niet alleen moed door het drinken van mede, het werd ook geassocieerd met vruchtbaarheid. In England gedurende de Middeleeuwen kregen jongetrouwde koppels een maandvoorraad mede opdat hun huwelijk snel vrucht zou dragen. Vandaar de term honeymoon.

7883

Mede in Litouwen

Ik had ooit al eens iets over mede gelezen in een boekje over eet- en drinkgewoonten in de oudheid, maar was dit totaal vergeten. Tot ik bij mijn laatste bezoek aan Litouwen van mijn collega’s Ingrida en Lilija een aantal flessen mede kreeg. Ik kon natuurlijk niet wachten om dit te proeven. Na een beetje zoeken op het internet bleek inderdaad dat er niet zoveel mede meer geproduceerd wordt, maar in de VS is er een revival bezig en in Europa zie je ook hier en daar clubjes die op kleine schaal mede maken. En in landen zoals Litouwen en ook Rusland is het nooit weggeweest.

Mead Nectar

Ik heb een doosje gekregen met 6 verschillende soorten mede, zowat het ganse gamma en een fles Mead Nectar van 50 graden. Mede bestaat dus in ontelbare variaties omdat aan de basis ingrediënten ofwel kruiden of fruit wordt toegevoegd, naargelang de lokale tradities en gewoonten. Het bestaat in lichte (12%, de sterkte van een stevige wijn) en sterk alcoholische versie (50%); gewoon plat of licht sprankelend en in droge, halfzoete en zoete vorm. Ook het soort en de kleur van de honing heeft natuurlijk een invloed op de smaak en kleur.

3078

Ook Dominique Persoone, onze Rock and Roll chocolatier is in het kader van zijn “The Honey Project” op NJAM tv gaan experimenteren met Mede.

Mocht je de kans hebben om eens mede te proeven, het is zeker een aanrader. Welke de beste was is moeilijk te zeggen, omdat dit puur persoonlijk is, maar – momenteel – zou ik gaan voor de mede van 12 %, omwille van de zachte smaak, de licht zoete toets en omdat die zowat het dichtst bij wijn aanleunt.

Zeker een ontdekking!

NM.