Dufftown

In deel 7 van Nullam goes Scotland rijden we deze keer van Inverness via Carrbridge, Grantown-on-Spey en Craigellachie naar Dufftown, het mekka van de whisky distilleries. Een rit van iets meer dan een uur, door een prachtige streek. In de vroege ochtenduren zagen we nog de sporen van de nachtelijke vorst, maar als snel deed de zon een schuchtere poging om door te breken en veranderde het glooiende landschap van onder andere de Conval Hills in een mooi schilderij.

Dufftown (Baile Bhainidh) ligt in het hartje van de Speyside in het noordoosten van Schotland en ligt aan de oevers van rivieren Fiddich en Dullan. Dufftown – de historische naam is Mòrthlach – staat volledig in het teken van single malt: barley boeren, douane en accijnzen, vatenmakers (de speyside cooperage), whisky winkels, tastings enzoverder. Dufftown – pakweg 1500 inwoners – is de officieuze single malt hoofdstad van Schotland en had ooit zeven distilleerderijen: Mortlach, Glenfiddich, Glendullan, Dufftown, Kininvie en Balvenie en voorheen ook Parkmore, Convalmore en Pittivaich. Vandaar het gezegde “Rome was built on seven hills, Dufftown stands on seven stills”. Maar ook om en rond Dufftown heb je de ene na de andere distillery. Als liefhebber van whisky waan je je in het aards paradijs. En er moeten dus keuzes gemaakt worden.

The Glenfiddich Distillery en de Glenfiddich Pioneer Tour

In de Glenfiddich Distillery wordt de meest populaire single malt whisky van de wereld gemaakt. Opgericht in 1886 door de stichter William Grant is deze distilleerderij nu al vier generaties lang in handen van de familie Grant, een unicum in de single malt business, en ze zijn er bij Glenfiddich terecht trots op. Voor mij extra reden om deze gigant te bezoeken en we schreven ons in voor de 4 uur durende Pioneer Tour.

Dit moet zowat het beste bezoek en tasting zijn die ik ooit heb gedaan. Alles zat goed van het begin tot het einde, met een zeer gepersonaliseerde ontvangst, door Beth Galloway, onze tour guide. Het woord ‘familie’ is de rode draad in dit ganse verhaal van Glenfiddich, en het begint al in de indrukwekkende Grant family wall in het prachtige visitor centre. We worden ontvangen in een heel gezellige ruimte en je waant je net in de living van William Grant, en daar begint het Glenfiddich verhaal. William Grant, die met weinig middelen en voor een appel en een ei een distillery koopt en er met de hulp van de ganse familie een succesverhaal van maakt. In elk onderdeel van het verhaal en het bezoek staat beleving en authenticiteit centraal en alle vragen worden uitvoerig beantwoord, door een hele onderlegde maar sympathieke toergids. Totaal het tegenovergestelde van de steriele Diageo verhalen.

De Pioneer Tour

Na een hartelijke ontvangst met koffie of thee en versnaperingen in wat de living van William Grant zou kunnen geweest zijn, wordt de kleine groep na een korte inleiding en film ondergedompeld in een bijna vier uur durend familieverhaal, dat begint in het Mash House. Daar wordt de barley gemalen en bij water van de Robbie Dhu bron gevoegd en opgewarmd tot 64 graden. De mash wordt dan suiker en uiteindelijk een zoete wort.

Vandaar gaat het richting Still House. Zeer impressionant want er staan maar liefst 28 koperen pot stills, die 24 uur per dag draaien om aan de vraag te kunnen voldoen. De pot stills zijn uniek van vorm maar toch verschillend, want Glenfiddich wil dit traditionele element behouden omdat dit bijdraagt tot de unieke smaak.

Daarna komen de verschillende warehouses aan de beurt. Twee miljoen vaten liggen hier rustig te rijpen. Een hoogtepunt van deze tour was het unieke Glenfiddich Solera systeem: 15 jaar oude Glenfiddich uit drie verschillende vaten (American bourbon, Portugese sherry nieuwe eik) worden in een groot Soleravat (een tun van den uit Oregon) gemengd en verder gerijpt. Het vat blijft altijd voor minstens de helft vol vooraleer het wordt bijgevuld om zo de consistente kwaliteit van de 15 Year Old Glenfiddich Solera Reserve te behouden. Zo krijg je een elegante zachte single malt, met een diepe en intense smaak van honing, fruit, vanille, wat kruiden en eik. Deze 15 jaar oude Solera met een lange afdronk was trouwens een van de hoogtepunten tijdens de tasting later die dag.

The angel’s share

Maar de oude single malts liggen niet in de moderne warehouses, maar in de oude dunnage warehouses, zonder temperatuurcontrole en gebouwd met oude traditionele bouwmaterialen. Deze lage opslagplaatsen hebben geen vensters maar zeer dikke muren en zijn dus minder onderhevig aan de speling van de seizoenen. Maar alles moet er dan wel met de hand gebeuren. Daarbinnen mochten geen foto’s genomen worden omdat het risico op ontvlamming heel groot is. Je ruikt en voelt de aanwezigheid van pure alcohol. Whisky rijpt in eiken vaten en de poren van eikenhout zorgen ervoor dat de whisky kan binnendringen in de poren van het hout maar ook ontsnappen via de poren. Sommige vaten lagen daar al meer dan 50 jaar te rijpen en zijn dus niet meer vol. Hoe hoger de ambiante temperatuur, hoe sneller een whisky rijpt en hoe meer de inhoud van een vat gaat ontsnappen, met andere woorden de alchohol en/of het water verdampt. Het is de vochtigheid die bepaalt of het verlies meer alcohol of meer water is. Een vat verliest gemiddeld 2% inhoud per jaar, gelijk aan 5 flessen op cask strenght. Dit wordt “the angel’s share” genoemd.

Warehouse Number Twelve

Opslagplaats nummer 12 is home to the Malt Master’s Selection, en daar is waar het gebeurt. Maar liefst 4 vaten van tussen de 20 en de 25 jaar oud werden speciaal uitgekozen door de 6th Malt Master Brian Kinsman, en hier mogen we zelf een flesje vullen, met behulp van een valinch, een koperen tube om staaltjes uit een vat te halen. De keuze maken uit deze vier bijzondere vaten was voor iedereen een bijna religieus moment. Uiteindelijk, en na veel getwijfel, viel mijn keuze op een exclusieve Glenfiddich single cask uit 1993, gerijpt op een Sherry Oloroso vat, een cask strenght van 62, 92 %. Vooraleer deze te bottelen heb ik toch even van deze goddelijke nectar kunnen van proeven. Gewoon wow en sprakeloos!

De tasting.

Het laatste onderdeel van deze indrukwekkende tour is de tasting, in een prachtige ruimte, ingericht als zou het de eetkamer van wijlen William Grant zou kunnen geweest zijn. Maar liefst 6 Glenfiddich single malts stonden in de line-up: de Glenfiddich 12 Year Old, Glenfiddich 15 Year Old, Glenfiddich 18 Year Old, Glenfiddich Rich Oak, Glenfiddich 21 Year Old en de Glenfiddich 30 Year Old. En dit alles met de deskundige uitleg van Beth, onze gids.
Kijk even hier voor meer informatie en tasting notes: http://www.glenfiddich.com/collection/all/

Een aanrader!

Een onvergetelijk moment en een waardige afsluiter van mijn beste bezoek aan een distillery ooit. Een aanrader voor iedereen, van diegene met basiskennis tot diegene die op zoek is naar wat meer. Bij Glenfiddich nemen ze de tijd om je in de watten te leggen en op al je vragen met de glimlach te antwoorden. Bij de tasting gingen we ruimschoots over tijd, maar dat was geen enkel probleem.

Na een toer van ruimschoots vier uur was het tijd om dit alles even te laten bezinken en iets te eten in het Malt Barn restaurant van de distillery. En moet ik er bij vermelden dat ik nog even gestopt ben in de heel verzorgde GLENFIDDICH DISTILLERY SHOP?

NM, met dank aan Francine en Beth Galloway.