Geef jouw feest wat extra va va voom met een Espresso Martini
Digestief, koffie of dessert?
Het is de klassieke vraag na een etentje en er is eigenlijk maar één antwoord: alle drie, in de vorm van een Espresso Martini. Espresso Martini is een gesofisticeerd klein duiveltje met magische krachten. Bij de combinatie koffie en alcohol denkt men meestal aan een Irish Coffee, maar deze espresso martini is eenvoudiger om te maken en krachtiger. Boozy en verslavend lekker!
Naomi Campbell
Uitgevonden in 1984 door de legendarische Dick Bradsell van Fred’s Club in Londen is de Espresso Martini de perfecte after dinner mixed drink. Na een lekker etentje kan het zijn dat je een energiedip hebt en dan is deze espresso martini echt ‘wake me up, and then fuck me up’. Het zijn de woorden van het wereldberoemde model Naomi Campbell, die aan Dick Bradsell vroeg om haar een echte opkikker te maken. En de espresso martini was geboren. Dick Bradsell vond trouwens ook de Gin Bramble uit.
Fluwelen textuur
Ik geef je hieronder het recept voor zelfgemaakte koffielikeur, maar heb je die niet in huis kan je gerust Tia Marie of Kahlúa gebruiken. Je maakt de Espresso Martini met vodka, maar er zijn ook varianten met Old Tom gin. Wat wel belangrijk is, is de espresso. Verse, goed gemaakte espresso met een mooi laagje schuim. Want dat schuim helpt om dat mooie laagje schuim op de afgewerkte espresso martini te hebben. En dat lekkere fluwelen mondgevoel.
Vul een shaker met ijsblokken. Giet er de vodka, koffielikeur en verse espresso in. Shake gedurende 30 seconden. Giet door een zeef in een martiniglas. Werk af met drie koffiebonen.
Koffie en alcohol zijn de twee meest populaire dranken ter wereld, dus lijkt het niet meer dan logisch om ze te gaan combineren. Koffielikeuren blijven heel populair, en ja natuurlijk is het gemakkelijk om een fles in de winkel te kopen. Maar er gaat niets boven je eigen koffielikeur maken, want dan kan je ook gaan spelen met de smaak. En jouw koffielikeur zal ook niet zo siropig en zoet zijn als de commerciële versies. Koffielikeur is ook een heel leuk geschenk want iets dat je zelf hebt gemaakt is heel origineel.
Waarom zelf koffielikeur maken?
Met koffielikeur maak je heerlijke (after dinner) drankjes, zoals de espresso Martini en de Rum Alexander (zie recept). Maar ook voor een Black of White Russian heb je koffielikeur nodig. We besteden heel veel aandacht aan de cocktails voor de aperitief en de hapjes, en het eten zelf natuurlijk, maar na een kopieuze maaltijd blijft het meestal bij dessert en koffie of een klassieke pousse-café. Met een gesofisticeerde after dinner drink ga je net voor dat tikkeltje meer bij je gasten. Het WOW effect dus en een ideale afsluiter van je feest.
De receptuur
Ik heb redelijk wat onderzoek gedaan en heel wat recepturen bestudeerd om uiteindelijk toch maar het recept van koffielikeur uit het boek “Slow Coffee” te gebruiken. Het boek werd geschreven door Martine Nijsters, samen met Marjolein Vermeersch van Koffie Kàn uit Wenduine. Marjolein is daarnaast ook de bedenkster van de Roaster’s Gin (zie artikel). Het boek en de gin zijn ook leuke geschenken voor onder de kerstboom.
De juiste ingrediënten en de juiste techniek
Het leek me minstens even belangrijk om de juiste ingrediënten te gebruiken. Eén daarvan is vodka. Persoonlijk vond ik niet veel verschil tussen een superpremium vodka en een goedkopere versie. Maar waar ik wel heel erg mee bezig geweest ben is de koffie, want je hebt de volgende keuzes: koffiebonen, grof gemalen, instant, klassiek gezette koffie, espresso maar ook cold brew en cold brew espresso! Keuze genoeg dus. Instant viel er onmiddellijk af, evenals de klassieke warm gezette koffie. Warme espresso leek me dan meer iets voor de Italiaanse (zoetere) Liquore al caffè.
Uiteindelijk heb ik drie versies gemaakt: bonen, grof gemalen en cold brew. Ik gebruikte hiervoor de Sidamo d’Ethiopië koffie van Hoorens Koffiebranderij (zie artikel). Ethiopië is het geboorteland van de koffie. Sidamo wordt tot de absolute top van specialty coffee gerekend. De smaken zijn overweldigend. Een rijpe fruitsmaak met veel citrus, limoen en bergamot. Het beste resultaat kreeg ik met de bonen en de klassieke cold brew. Maar volgende keer probeer ik zeker de cold brew espresso versie.
Wat heb je nodig?
500 gram bonen
1 liter vodka
6 el vanille-extract
90 cl water
1 kilogram rietsuiker
een snuifje zeezout
Hoe maak je het?
Laat de bonen, de vodka en het vanilla-extract een maand infuseren in een grote glazen pot of fles. sluit deze niet af, maar dek af met een kaas- of theedoek. Zet de pot weg in een koele en donkere plaats, maar niet in de koelkast.
Filter na de infusietijd het mengsel in een grote kookpot en voeg er het water, de suiker en een snuifje zeezout aan toe. Breng aan de kook op een middelhoog vuur. Verminder het vuur en laat te vloeistof zachtjes sudderen. Het mengsel moet indikken maar mag niet karamelliseren. Roer daarom genoeg om zodat de suiker niet aanbrandt.
Laat afkoelen en giet in flessen. Sluit af en bewaar bij voorkeur in de koelkast. En wacht nog een tweetal weken voor je de koffielikeur gebruikt. In het begin smaakt alles nog wat zoet, maar na twee weken zijn alle smaken gestabiliseerd.
Cipiace is een bar restaurant gelegen op het Sint-Gillisvoorplein in Brussel (Sint-Gillis) en ademt in alles Italië uit. Cipiace wordt uitgebaat door de sympathieke Giorgia Giordano uit Puglia. Giorgia beheerst de zaal en samen met haar keukenteam zorgt zij ervoor dat de espresso, pasta, bruschetta en focaccia volgens de regels van de kunst bereid worden. De menukaart inclusief suggesties zijn klassiekers gemaakt volgens de regels van la mamma en enkel bereid met artisanale Italiaanse producten. Op de drankenkaart kan je een uitgebreid assortiment aan lekkere Italiaanse wijnen en bieren vinden. En dit alles aan redelijke prijzen.
Je kan ’s namiddags in Cipiace terecht voor heerlijke cappuccino en espresso en in de vooravond schakel je gewoon over naar de aperitivo, vergezeld van lekkere hapjes. Net omwille van die aperitivo time wordt je snel verliefd op Cipiace. Het verschil maken ze door de kleine details te verzorgen.
Door de werken op het plein is het terras wat beperkt, maar tegen de lente zou het bruisende Parvis moeten afgewerkt zijn, zodat je volop de Italiaanse atmosfeer vanop het terras kan opsnuiven.
In het begin kon je in Cipiace terecht voor koffie’s en Italiaanse gerechten, maar toen kwam Andrea Petruzzi op de proppen. Wat ooit begon als een klein restaurantje en espressobar is nu ook een volwaardige cocktailbar geworden, dankzij Andrea. Hij veroverde niet alleen zijn plaats achter de bar, maar ondertussen ook het hart van Giorgia. Redelijk nieuw in de Belgische cocktailscene, maar een rijzende ster aan het firmament, iemand om in de gaten te houden. Andrea maakt zijn wonderbaarlijke cocktails graag met Italiaanse spirits en likeuren als basis, maar experimenteert ook met infusies, shrubs en cordials. Zijn met Italiaanse flair gemaakte creaties zijn een streling voor het oog, maar zitten ook kwa smaak heel goed. Probeer bijvoorbeeld eens de Breakfast Negroni, om er maar één te noemen. Je hoort alleen maar lovende kritiek. Hij is begonnen met een heel klein stukje van de bar (want cocktails stonden niet echt op het menu), terwijl de verbouwingen een volwaardig cocktailstation voorzien. Dan zal Maestro Andrea zijn vleugels volledig kunnen uitslaan.
Cipiace transformeert ‘s avonds heel snel van rustig en gezellig naar bruisend en flamboyant. Zowel binnen als buiten loopt het snel vol, want Cipiace is heel populair. Als je houdt van echte aperitivo of tafelen in een gezellig zuiders kader, dan kan je best reserveren.
Op zondag heb ik meestal wat meer tijd en dan gaan we experimenteren. Naast fermenteren probeer ik ook af en toe eens te gaan pekelen. Voor mijn menu tijdens de feestdagen had ik iets zuur nodig voor een bepaald gerecht, dus ging ik op zoek in mijn kookboeken. Uiteindelijk is het een combinatie van twee recepturen geworden, namelijk gepekelde paddenstoelen waaraan we een extra – en heel onverwachte – smaaktoets gaven door ze ook te cafeineren. Zo krijg je umami-rijke shiitakes die gepekeld worden in een azijnzure, koffie geïnfuseerde omgeving. Na één dag kan je ze al serveren, bijvoorbeeld bij een charcuterieschotel, of ter vervanging van augurken op een sandwich, of bij een roerei, of bij een aardse wildschotel. Keuze genoeg.
Wat heb je nodig?
100 gram gedroogde shiitake paddenstoelen
125 ml witte wijnazijn
1½ EL (ongeraffineerde) suiker
1 EL vers gemalen koffie
1/2 theelepel natriumbicarbonaat (Na₂CO₃)
1 glazen pot van ongeveer 500 ml
Hoe maak je het?
Stap 1 Hydrateren
We beginnen met het hydrateren van de shiitakes. Doe ze in een voldoende grote kom en giet er 500 ml kokend water over. Leg er een bordje zodat ze goed onderblijven. Laat ze ongeveer 15 minuten in de warme vloeistof en giet dan af door een fijne zeef. Maar bewaar de vloeistof!
Stap 2 Pekelen
Neem 250 ml van de vloeistof en breng deze samen met de azijn en de suiker tot een temperatuur van 90 graden. De suiker moet goed opgelost zijn en je moet vooral onder het kookpunt blijven om de koffie niet te verbranden.
Stap 3 Cafeineren
De paddenstoelen mogen in de glazen pot. Op de gazenpot zet je de koffiefilter (ik gebruikte een Hario V60). daarin mag de vers gemalen koffie van jouw voorkeur (Ik deed het experiment met de Santos Mild van Koffie Kàn en met een meer geroosterde espresso van Lavazza … ). Giet de warme pekelvloeistof met kleine beetjes over de gemalen koffie en wacht telkens een beetje. Laat de vloeistof traag over de shiitakes druppelen. De paddenstoelen zouden nu onder de vloeistof moeten zitten.
Laat afkoelen tot kamertemperatuur. Voeg er het natrium- bicarbonaat bij voor een in de diepte werkende zurige smaak.
Net zoals je met de koffie kan spelen om de cafeinesmaak naar je eigen voorkeur te zetten, kan je ook wat spelen met de pekeltijd. De paddenstoelen zijn na 1 dag klaar en blijven twee weken goed.
Nullam was gisteravond laat nog buiten. Het was berekoud en het begon net te sneeuwen. Ik had echt zin in een opwarmertje, zo een drankje waar je helemaal warm van wordt. Het moet niet altijd warme chocolademelk zijn, het mag ook eens iets sterker zijn. We hebben hier op Nullam al een hele serie van dergelijke drankjes staan, zoals de bij de skiërs populaire Bombardino (op basis van Advokaat en Amaretto diSaronno- zie artikel)), of de diSaronno Darkness (zie artikel), om er maar een paar te noemen.
We kozen deze keer voor een cappuccino van grappa, een opwarmer waarmee je een gemiddeld arctisch front kan weerstaan. Vraag met niet waarom maar deze cappuccino doet me altijd denken aan regen die hevig op de vensterramen tikt en honden voor een open haard.
Deze combinatie van bittere koffie waaraan we een beetje zoet hebben toegevoegd, de fluwelen toets van melkschuim en de alcohol in de grappa doen wonderen. Een heel lekker en functioneel drankje, dat snel en gemakkelijk te maken is, ideaal als je verkleumd van de skipiste of een boswandeling komt.
Wat heb je nodig ?
2 maal 100 ml espresso
20 ml grappa
2 EL suiker
200 ml volle melk (of bijvoorbeeld amandelmelk)
cacaopoeder
Hoe maak je het ?
Verdeel de grappa over twee hoge glazen. Maak de espresso’s en voeg aan elke espresso een EL suiker toe. Laat de suiker oplossen. Giet de espresso in de glazen.
Maak het melkschuim en giet die voorzichtig op de koffie-grappa vloeistof. Werk af met wat cacaopoeder. Serveer er een amarettikoekje bij.
Na de verandering naar winteruur is er veel minder licht, en nu begint het ook merkelijk kouder te worden. Er zijn wat feestdagen geweest en dan doe je al wel eens een uitstapje of ga je al eens wandelen. Om de koude weg te jagen en je verkleumde vingers terug bruikbaar te maken stelt “In the Mix” je dit lekkere warme drankje voor: het combineert warmte en duisternis. Zijn naam Disaronno Darkness, op basis van amaretto en cognac.
Amaretto mag niet worden verward met Amaro, een andere familie van Italiaanse likeuren die hoewel ze ook ietwat zoet zijn, zich toch onderscheiden door de sterkere, bittere smaak van de kruiden.
Amaretto DiSaronno heeft een unieke en sterke merkidentiteit. Het heeft een direkt herkenbare karakteristieke, bitterzoete amandelsmaak (mandorla amara) alhoewel er geen amandelen of noten in zitten. Maar niet alleen de smaak is karakteristiek, ook het aroma – eveneens onmiddellijk herkenbaar – én zeker de fles. De unieke vierkante fles geeft Amaretto de uitstraling van kwaliteit, traditie en klasse en werd in de jaren 70 ontworpen door een glasmaker uit het wereldberoemde Murano (Venetië).
De marketing van deze Amaretto wordt altijd geassocieerd met romantiek. Het verhaal van Disaronno begint al in 1525 tijdens de Renaissance. Bernardino Luini, een leerling van Leonardo da Vinci krijgt de opdracht om in Saronno een fresco van de Madonna dei Miracoli te schilderen. Hij koos een beeldschoon meisje dat in de plaatselijke herberg werkte als model en muze. Na afloop en als blijk van haar dankbaarheid gaf ze de schilder een fles met een amberkleurige likeur, geurig en zacht als zijde. En zo is het allemaal begonnen.
Disaronno Darkness is dus een koffie op basis van likeur waar bij de zoete marsepeinsmaak van de Amaretto in evenwicht gehouden worden door de kenmerkende rijke warmte van de Cognac en de bitterheid van de espresso. Wie kan aan deze verleiding weerstaan? Perfekt dus voor dit koude weer.
Jigger of Pony?
Tip: Een jigger of barmaatje gebruik je voor het afmeten van een bepaalde hoeveelheden drank bij het bereiden van cocktails. De twee verschillende kanten hebben ook een verschillende inhoud. De kant met de meeste inhoud wordt jigger genoemd (50 ml), de kant met de minste pony (25 ml). Maar dit kan verschillen. Heb je geen barmaat? Geen probleem, veelal worden ook de volgende onderling verwisselbare maten gebruikt: een shot of 2.5 cl of 25 ml.
Wat heb je nodig?
25 ml Cognac (bvb Remy Martin VSOP)
25 ml Disaronno Amaretto
Espresso of sterke zwarte koffie
Slagroom, licht opgeklopt
1 snuifje cacao poeder
1 theelepel suiker
Hoe maak je het?
Giet de hoeveelheid Amaretto Disaronno en cognac in het glas. Voeg er de koffie en de suiker bij. Roer voorzichtig. Strooi er wat cacaopoeder over en giet dan de room voorzichtig over de achterkant van een lepel in het glas zodat je een mooie laag boven de koffie krijgt.
Deze rijke, zijdezachte warme drank is perfect na een lange wandeling maar ook als afsluiter van een etentje.
