Dit is het voorlopig laatste artikel over Byrrh, een vergeten spirit. We maakten een Byrrh Cobbler, een Byrrh Violetta en een Byrrh Orange (zie onderaan voor de link) en probeerden zo de veelzijdigheid van Byrrh aan te tonen. We sluiten de reeks af met een boozy Byrrh cocktail. We combineren Byrrh, met een zoete amaro en Monkey Shoulder, een blend van 3 single malts uit de Spey Side.
Monkey Shoulder whisky is licht zoet van smaak en je herkent fijne tonen van vanille, toffee en zoete kruiden. De afdronk van de whisky kenmerkt zich door een fijne kruidigheid. De whisky combineren we met Amaro Montenegro uit Bologna, een milde amaro van ongeveer 23 graden, met een typische smaak die het midden houdt tussen bitter en zoet. En als laatste ingrediënt Byrrh, een gearomatiseerde wijngebaseerde aperitief gemaakt van rode wijn, mistelle en quinine. Daar doen we nog een paar druppeltjes Bob’s Chocolate Bitters bij.
Het resultaat is een boozy drankje dat toch zomers is maar dat mij al deed denken aan herfst.
Wat heb je nodig?
45 ml Monkey Shoulder of een blended Scotch
20 ml ml Amaro Montenegro
20 ml Byrrh
2 dashes Bob’s Chocolate Bitters
Hoe maak je het?
Giet alle ingrediënten in een mengglas gevuld met ijsblokken en roer met een barlepel tot de juiste afkoeling en verwatering. Giet door een zeef in een voorgekoeld glas.
Kneus een stukje schil van appelsien boven het glas. Werk af met het stukje schil.
In de reeks cocktails met Byrrh kiezen we vandaag voor een cobbler. Een cobbler is een gemakkelijk drankje waarmee je eindeloos kan variëren. Je neemt een versterkte wijn en iets zoet, doet er veel crushed ice bij en je werkt af met iets sprankelend. De sherry cobbler was de eerste en ook de meest bekende versie.
Maar in onze versie gebruiken we Byrrh en madeira, en daar doen we orgeat siroop en een koude Darjeeling thee bij. We werken af met prosecco (of cava). Typisch aan een cobbler is fruit dat in seizoen is, en voor onze versie gebruiken we braambessen.
Byrrh heeft toetsen van donker fruit, en die pairen wonderwel met de notensmaak van de zoete orgeatsiroop. Daarbij komen de tannines van de zwarte Darjeeling thee en wat fris van de citroen. De sprankelende prosecco, de munt en de braambessen maken het geheel echt fris.
Crushed ice en een rietje
De cobbler – uit 1830 – is één van de eerste drankjes waarin crushed ice werd gebruikt én een rietje, en was toen heel innovatief. Het ijs kwam pas op en werd gebruikt om de cocktail af te koelen. De grote hoeveelheid crushed ice in een cobbler zorgden ervoor dat je niet zomaar van je glas kon drinken zonder te morsen, dus werd een rietje gebruikt.
Cobblers verdwenen uit de gratie tijdens de Grote Drooglegging. En toch maakten ze de laatste jaren een welverdiende comeback: gemakelijk te maken, veel variatie, seizoensgebonden fruit en vooral heel verfrissend, zeker bij hoge temperaturen.
Wat heb je nodig?
45 ml Byrrh
30 ml koude Darjeeling thee
15 ml orgeat siroop
20 ml Madeira
1 schijfje citroen
Prosecco om af te toppen
Hoe maak je het?
Muddle het schijfje citroen en de orgeat in een mengglas. Doe er de thee, Byrrh en Madeira bij en meng. Giet nu alles in een voorgekoeld Collinsglas.
Vul het glas voor 3/4 met crushed ice. Top af met prosecco. Doe er nog wat meer crushed ice bij en werk af met een takje munt?
Byrrh is een gearomatiseerde aperitiefwijn gemaakt van rode wijn, mistelle en kinine (zie artikel). Ik vond Byrrh een leuk verhaal en besloot om er enkele zomerse drankjes mee te maken. Vorige week hadden we de Byrrh Orange (zie receptuur hieronder) en voor deze week kiezen we voor een smaakcombinatie van Byrrh en bourbon. Daarbij komt wat grenadine en vers citroensap voor de frisheid. Het geheel wordt afgetopt met een splash soda water.
Het resultaat is een zomers verfrissend drankje dat niet zou misstaan op jouw tuinfeestje. Kwa smaak zit je ergens tussen een Whisky Sour en een Blinker.
Wat heb je nodig?
30 ml bourbon (Woodford Reserve Bourbon, Buffalo Trace, Michter’s US Small Batch Bourbon Whiskey, …
30 ml Byrrh
20 ml grenadine
20 ml citroensap
soda water, om af te toppen
Hoe maak je het?
Vul een cocktailshaker met ijsblokken en giet er alle ingrediënten in. Goed en lang genoeg shaken. Giet door een zeef in een mooi groot glas en top af met soda water. Versier met een takje munt.
Vorige week brachten we al het verhaal van Byrrh (zie artikel). Naast puur drinken met ijsblokken en een schijfje citroen, kan je met Byrrh ook leuke cocktails maken. Byrrh is een met kinine gearomatiseerde wijn. Je proeft dus druiven, bitter (van de kinine) en aroma’s van cacao en sinaasappel.
In onze eerste cocktail versterken we de sinaasappelsmaak van Byrrh door een paar druppeltjes Orange bitters en 15 ml appelsienlikeur. Je hebt hier de keuze tussen Cointreau, Grand Marnier, Pierre Ferrand Dry Curaçao, Combier L’Original Liqueur d’Orange en Mandarine Napoléon. Dus kies maar wat bij jouw smaakprofiel past.
De zoete en naar sinaasappel smakende componenten brengen we in evenwicht met een flinke scheut droge witte vermout.
Wat heb je nodig?
45 ml Noilly Prat Dry Vermouth (of Dolin of Martini bianco Extra Dry)
22 ml Byrrh
15 ml orange liqueur (zie boven)
2 dashes Angostura Orange Bitters
Hoe maak je het?
Giet alle ingrediënten in een mengbeker gevuld met ijsblokken. Stir tot de juiste afkoeling en verwatering. Giet door een zeef in een lowball glass. Versier met een zeste van appelsien.
Bloei en ondergang van één van de grootste Franse merken ooit
Als je door Frankrijk rijdt zie je nog veel sporen die herinneren aan de glorieperiode van één van de meest bekende Franse aperitiefwijnen aller tijd. Byrrh, een nogal mysterieuze merknaam, werd in de jaren 1860 door twee voormalige herders – Simon en Pallade Violet – uit de Pyreneeënstreek gelanceerd. Het hoofdkwartier van Byrrh lag in Thuir in de buurt van Perpignan. De officiële naam was trouwens B.Y.R.R.H (naar het staalnummer van een rol tekstiel)
Ze waren niet de eerste die een wijndrank met kinine aromatiseerden, maar ze werden wel één van de grootsten ter wereld. Ook was het één van de merken met een gigantische en heel vernuftige marketingcampagne en een opvallende vloot auto’s, die ook aanwezig waren in de Ronde van Frankrijk. Ze hadden zelfs een Formule 1 team.
Het verhaal van Byrrh is er één van wereldrecords en hun hoogtepunt lag in de periode tussen de twee wereldoorlogen. Na de tweede wereldoorlog begon het verval omdat Byrrh te laat inspeelde op de opkomst van vermout en anijsdranken. Waar vroeger Byrrh prominent aanwezig was in bijvoorbeeld supermarkten, moet je vandaag al heel goed zoeken om ergens op de onderste rekken nog een fles Byrrh te vinden.
Byrrh in de zomer Van Nullam
Ik vond het verhaal van Byrrh leuk genoeg om er iets mee te doen, Deze zomer zullen een aantal zomerse Byrrh drankjes de revue passeren in de Zomer van Nullam. Aan recepten geen gebrek want in alle oude cocktailboeken staan recepten met Byrrh.
Hoe wordt Byrrh gemaakt?
Ze vertrokken van zogenaamde “mistelles”, een mengeling van het sap van verschillende soorten druiven en alcohol, die toegevoegd wordt om de natuurlijke suikers in de druiven te kunnen bewaren. Daarvoor werden de beste druivensoorten uit de Franse Pyreneeënstreek gebruikt.
Vervolgens werd de most van deze druiven gedurende drie jaar gecontroleerd gegist om “aan te rijken”.
Naast de beste druivensoorten uit Frankrijk werden ook droge wijnsoorten uit Spanje gebruikt.
De mistelles en de Spaanse wijn werden gemengd en deze werden extra gearomatiseerd door kinine (of quinquina). Dit procédé noemt koud contact en er komt dus geen distillatie bij kijken. Kina was populair in die tijd omwille van zijn geneeskrachtige werking (bvb tegen malaria). Hun eerste verdeelpunten waren trouwens apothekers.
Op het einde werden er nog een aantal kruiden toegevoegd, zoals cacao, kaneel uit Ceylon, vlierbessen en de schil van een soort groene Marokkaanse sinaasappelen.
Extreem populair
Byrrh was niet de eerste wijn waaraan kina werd toegevoegd. De allereerste was bloedwijn en kort daarna Picon Amer (zie artikel). Picon Amer is echter een likeur (20% ABV en min. 100 gr. suiker per liter) terwijl Byrrh met zijn 16% een tonifiërende aperitiefwijn is.
Het is door de smaakverschuiving op de markt van de aperitieven dat Byrrh, Picon Amer en anderen zoals Dubonnet heel populair werden als aperitief, en niet meer puur als medicinaal. En zo werd bij sommige merken de kinine smaak weg gecamoufleerd door kruiden.
Byrrh en records
Officieel gelanceerd in 1873 werd elf jaar later in 1884 een nieuwe gigantische fabriek gebouwd, met eigen spoorweg. En dan ging het razendsnel: deelnames aan Wereldtentoonstellingen waar ook ter wereld, en vele prijzen op handelsbeurzen (onder andere in Antwerpen in 1894).
Die spoorweglijn tot in de fabriek droeg bij tot het succes en de expansie van Byrrh. Net voor het begin van de Eerste Wereldoorlog had Byrrh zo goed als de grootste omzet onder de aperitieven.
Na de Eerste Wereldoorlog ging de expansie verder en werden nieuwe enorme stockageruimtes gebouwd, om de productie te kunnen bijhouden. Eén van de eerste records was het bouwen van een eikenhouten vat van 402 500 liter, het grootste ter wereld op dat moment. Een paar jaar later werd er zelfs een van van 1 miljoen liter gebouwd (woog 100 ton).
Byrrh verhoogde ook het aantal installaties in een aantal andere Franse steden. En ook in Brussel werd een Byrrh-depot en bottelarij in gebruik genomen. In totaal beschikte Byrrh op haar hoogtepunt over niet minder dan 40 miljoen liter wijn. Byrrh werd meteen ook de bezitter van de grootste wijnkelders ter wereld. Rond 1935 bereikte Byrrh zijn commerciële piek, goed voor ongeveer 50 % van de Franse aperitievenmarkt. Maar ook in de rest van de wereld was Byrrh een succesverhaal.
Het verval begon na de Tweede Wereldoorlog door niet op de veranderende markt in te spelen. Het ging helemaal bergaf en om het merk te redden werd in 1960 een fusie aangegaan met Cinzano.
Byrrh in Brussel
Byrrh liet ook in 1926 in Brussel een depot van Byrrh bouwen, in de Dieudonné Lefèvrestraat n° 4 te Laken. Het gebouw werd net zoals de andere Byrrh-gebouwen in Zuid-Franse stijl gebouwd.
Het succes van de expansie van Byrrh was het gebruik van de spoorweg. Ook in Brussel liep een spoorweg tot op het bedrijfsterrein, namelijk Tour & Taxis, het goederenstation van Molenbeek,
Het voormalige Byrrh-gebouw werd in 2019 officieel ingewijd en omgedoopt tot Be-Here. Ook de activiteiten liggen in het verlengde van de roots van het gebouwencomplex: voeding, maar dan vanuit het oogpunt van duurzaamheid en de kringloopeconomie. Ook culturele projecten en initiatieven uit de sociale economie kunnen er terecht.
