Deel 3: Neringa
In deel 1 gaven we jullie een rondleiding van Vilnius, de hoofdstad van Litouwen, en ook wat culinaire hoogtepunten. De bruisende hoofdstad met zijn trendy cafébars en restaurants staat in schril contrast met het wat monochrome platteland, met zijn provinciale stadjes en kilometerslange relatief vlakke landschappen en vergezichten.
In deel 2 reisden we door naar de Heuvel van Kruisen. De Heuvel van Kruisen (The Hill of Crosses of Kryžiu kalnas) is een internationaal bedevaartsoord, ongeveer halfweg tussen Vilnius en Klaipėda, in het dorp Jurgaičiai, op ongeveer 10 kilometer van de stad Šiauliai.
Je kan meer foto’s vinden op mijn Pinterest pagina
De Koerse wal: prachtige duinen
In deel 3 reizen we door naar één van de best bewaarde geheimen van Europa, namelijk de Koerse Schoorwal ( the Curonian Spit). De werkelijk adembenemende Curonian Spit (Kursių Nerija in het Litouws) is een door UNESCO beschermd gebied, een langwerpige landtong voor de kust van Litouwen, waardoor een lagune van de Baltische Zee wordt afgescheiden.
De Curonian Spit (Kuršių nerija) is een smalle strip van ongeveer 98 kilometer lang en maximum 3 kilometer breed (aan de Bulvikis Kaap ten noordoosten van Nida) en is dus enkel te bereiken via een overzetboot. Deze gaat van de havenstad Klaipėda op het vasteland naar het dorpje Smiltynė op de landtong. De veerboot op zich is ook al een unieke belevenis.
Het Litouwse gedeelte is ongeveer 52 km lang, tot net voorbij het stadje Nida – dus de buitengrens van de Europese Unie – en de zuidelijke helft (46 km) van de schoorwal ligt in de Russische exclave Kaliningrad.
De naam van dit mooie werelderfgoed – Koerse Schoorwal – komt van de Koeren, de Baltische stammen die aan de kust van de Oostzee woonden en visten in de lagune.
De Curonian Spit is een natuurgebied bekend voor zijn dennenbossen, witte stranden en hoge maar fragiele zandduinen. De bossen zijn aangeplant nadat de industrialisatie en ontbossing door de Pruisen de duinen onstabiel hadden gemaakt en ganse vissersdorpen onder het zand hadden bedolven. De duinen bewegen en verstuiven constant. Sommige van de majestueuze duinen zijn 60 meter hoog en zijn nog steeds instabiel en dat heb ik aan den lijve mogen ondervinden toen ik met volledige camera uitrusting van een 30 meter hoge duin ben gevallen.
Parnidis
De duinen zijn de laatste tientallen jaren door de werking van water en wind met ongeveer 20 meter verlaagd en ook de Koerse Wal wordt steeds verder in de zee gedreven (vorig naar met 5,5 meter). Ook bosbranden zijn een constant gevaar. De bekendste duin Parnidis is half aangeplant met dennenbossen (een soort groen golvend tapijt) en bestaat voor de rest uit bijna hagelwitte migrerende duinen. Beneden één van de steile slopen staat een herdenkingskruis voor de beeldhouwer Daugintis. Het kruis heeft al jaren de weerselementen doorstaan en staat echt “in the middle of nowhere”. Heel creepy, vooral als je helemaal alleen in de duinen rondwaart. Op de top van Parnidis staat een ingenieuze zonnewijzer van waar je een prachtig zicht hebt op de ongerepte natuur en het wondermooie samenspel van kleur en licht.
De duinen zijn wel ongelofelijk mooi, zie een aantal van de foto’s bij dit artikel. Je waant je echt in de Sahara. De Duitse geleerde Wilhelm von Humboldt (1767- 1835) schreef in 1809 aan zijn vrouw: “De Koerse Schoorwal is zo merkwaardig, dat men haar eigenlijk net als Spanje en Italië gezien moet hebben om niet van een prachtige herinnering verstoken te blijven.” De natuurlijke schoonheid heeft al altijd bekend volk aangetrokken zoals Jean-Paul Sartre en nobelprijswinnaar Thomas Mann, maar ook duizenden toeristen die hier komen voor fietsen, zee, zand en zon. En overal ruik je de frisse geur van dennenbossen.
Neringa
Er wonen 2600 inwoners op het Litouwse deel van de landtong in 5 pittoreske dorpjes – Smiltynė, Alksnyne, Juodkrante, Pervalka, Preila en Nida – verenigd in de stad Neringa. Elk dorpje heeft wel iets typisch, maar het zou ons te ver leiden om ze individueel te gaan beschrijven. Vergeet vooral niet een bezoek aan de kilometerslange witte stranden en aan de houten sculpturen van de Hill of Witches (de heksenheuvel) in Juodkrantė.
Ik heb er verbleven in Nida, de grootste nederzetting, net voor de Russische grens. Nida is een vissersdorp en je kan er dus overal vooral gerookte vis vinden. Volg gewoon het aroma van vers gerookte vis. Ook het lokale restaurant Kavine “Kursis” (Nagliu str., Nida, Litouwen) serveert veel visgerechten: ungurys (paling), starkis, silkė, stinta, ešerys en karšis). Mooi zijn de typische rood-blauwe vissershuisjes en de typische soms wat krakkemikkige vissersbootjes of “Kurenas”.
Litouwen culinair
Maar vlees blijft het belangrijkste onderdeel van een maaltijd in Litouwen, vooral varkensvlees. Alle onderdelen van het varken worden gebruikt, ook de ingewanden, maar heel populair is spek. Niet alleen als hoofdingrediënt maar ook verwerkt in bijvoorbeeld kugelis, een soort dumpling gemaakt van aardappel en geserveerd met de obligate zure room.
Litouwen heeft strenge winters, vandaar dat er veel groenten ingemaakt worden en vlees gepekeld. Litouwen is het paradijs voor iemand die van salami en andere charcuterie houdt. De beste salami voor mij was de skilandis, een gerookt ambachtelijk vleesproduct verpakt in een natuurlijk worstvel. De skilandis is druppelvormig en heeft een oneven en ruw oppervlak. Typisch – naast de kruidige en gerookte aroma’s – zijn de kleur (van oranjeachtig rood tot donkerrood) en de oneven vetbrokjes. Heel ambachtelijk maar heel lekker. Skilandis bestaal al sinds de 16e eeuw en is nu een erkend Europees streekproduct.
Ook de liefhebbers van ingewanden komen aan hun trekken want op de meeste menu’s vind je een aantal gerechten met ingewanden terug, zoals liežuvis (koetong), alionių skilandis en vėdarai (ingewanden) of šiupinys, waarin varkensneus verwerkt is. Heel populair zijn kepta duona. Het zijn aperitiefsnacks van gefrituurde en in look gedrenkte broodsticks. Hoe verder je je van de hoofdstad verwijdert, hoe traditioneler de gerechten natuurlijk.
NM.
Rond de parking zijn er tientallen souvenirwinkeltjes, waar je kruisen in alle maten en stijlen kan kopen. Van daar is het nog ongeveer een kilometer wandelen tot aan de heuvel. Het zijn eigenlijk twee opeenvolgende heuvels in de vorm van een zadelrug.
Natuurlijk staat er ook een kerk, namelijk die van de Heilige Bartholomeus. Puur toevallig, bij het naar binnenkijken door één van die poorten, zag ik een prachtig ijzersmeden hekken, dat uiteindelijk de toegang bleek te zijn tot een kerkhof (Bernardinų kapinės Žvirgždyno g. 3 Vilnius). Het bleek één heel oud kerkhof te zijn, gebouwd op een bergwand en gesticht door de cisterciënzer monniken in 1810. De Tsaren hadden blijkbaar één of andere wet afgekondigd die verbood dat de doden in nabijheid van kerken mochten begraven worden. Deze plek was toen een buitenwijk van Vilnius, en daar mocht het dan weer wel. Het kerkhof is al sedert 1970 niet meer in gebruik en de graven worden ook bijna niet meer onderhouden. Het is gebouwd tegen de oever van de 30 meter lager gelegen rivier Vilnelė, en vele graven zijn dus al in de rivier beland. Andere zijn gewoon in de grond gezakt of met mos overgroeid. Het die dag overvloedige zonlicht dat zijn weg zocht door de hoge bomen creëerde een hele mystieke atmosfeer op deze ooit sacrale plek. Gelovig of niet, een aanrader voor een bezoekje.
