Category Archives: Andere

Mede of Honingwijn

7886

Honingwijn (of Mede)

Er zijn zo van die culinaire curiosa die in de loop der tijden gewoon verdwenen zijn omdat ze vervangen werden door iets anders, of omdat ze te arbeidsintensief waren of gewoon niet meer in de smaak vielen.

Mede is waarschijnlijk de eerste sterke drank in de geschiedenis. Mede of honingwijn was een gefermenteerde drank die meestal werd gemaakt in streken waar geen druiven voorhanden waren en ontstond eigenlijk door puur toeval. De enige ingrediënten zijn honing en water. In de uitgestrekte bossen vond je naast dieren ook vele andere soorten voedsel, en het was ook de plaats bij uitstek voor bijen, dus ook honing. Zowel mensen als beren gingen druk op zoek naar het eerste gekende zoetmiddel. Honing in zijn pure vorm ging bijna niet kapot en bewaarde zeer lang.

Honing was al gekend ten tijde van de Grieken en de Romeinen. De Grieken kenden bijen en honing maar vonden de connectie tussen de twee niet. De Romeinen dachten dat honing uit de hemel kwam en op bladeren viel. Zij noemden honing trouwens ‘het speeksel van de sterren’.

Mede is ook weer zoiets dat door puur toeval is ontstaan. Honing werd in die tijd bewaard in stenen potten en door de regenval was er water in een honingpot terechtgekomen waardoor een gisting ontstond, omwille van de sporen in de honing. De honingwijn was geboren, alhoewel het technisch gezien geen wijn is. Zowel de Grieken als de Romeinen vonden het toch belangrijk genoeg want ze offerden mede aan de goden.

0509

Mede: verschillende soorten

Mede bestaat niet alleen in vele variaties maar ook onder vele namen, zoals cyser (honing met appelen), hippocras of hypocras (kruidige honing met druiven), en metheglin (kruidige honing) om er maar een paar te noemen. Bij ons is het gekend als mede, van het Engelse woord mead en elders is het gekend onder midus (Letland en Litouwen), medu of med (Duitsland), med (Bulgarije en Ukraïne), Miòd (Polen), Medovina (Tsjechië zie foto), medovukha (Rusland), Meodu (Angelsaksisch), Myddyglyn (Wales), hydromel (Frankrijk), idromele (Italië), hidromel (Portugal) en Aquamiel (Spanje), het woord het dichtst bij de oorspronkelijke Latijnse combinatie van water en honing.

7347

Mede in legenden

Mede is gekend uit vele legenden en de liefhebbers van films als Beowulf zullen mede zeker kennen want het kwam er prominent in voor. Maar ook in volksverhalen uit alle windstreken van deze aardbol vind je verwijzingen naar mede, zoals bijvoorbeeld in het Ijslandse epos Edda, waar het drinken van mede moed en strijdlust opwekte bij de Vikings. Volgens de Oud-Noorse mythologie werd je onsterfelijk, kreeg je veel wijsheid en poetische kwaliteiten van het het drinken van mede. En in de 11de eeuw mochten de monniken in de abdijen in Duitsland het enkel op zondag drinken. Maar je kreeg niet alleen moed door het drinken van mede, het werd ook geassocieerd met vruchtbaarheid. In England gedurende de Middeleeuwen kregen jongetrouwde koppels een maandvoorraad mede opdat hun huwelijk snel vrucht zou dragen. Vandaar de term honeymoon.

7883

Mede in Litouwen

Ik had ooit al eens iets over mede gelezen in een boekje over eet- en drinkgewoonten in de oudheid, maar was dit totaal vergeten. Tot ik bij mijn laatste bezoek aan Litouwen van mijn collega’s Ingrida en Lilija een aantal flessen mede kreeg. Ik kon natuurlijk niet wachten om dit te proeven. Na een beetje zoeken op het internet bleek inderdaad dat er niet zoveel mede meer geproduceerd wordt, maar in de VS is er een revival bezig en in Europa zie je ook hier en daar clubjes die op kleine schaal mede maken. En in landen zoals Litouwen en ook Rusland is het nooit weggeweest.

Mead Nectar

Ik heb een doosje gekregen met 6 verschillende soorten mede, zowat het ganse gamma en een fles Mead Nectar van 50 graden. Mede bestaat dus in ontelbare variaties omdat aan de basis ingrediënten ofwel kruiden of fruit wordt toegevoegd, naargelang de lokale tradities en gewoonten. Het bestaat in lichte (12%, de sterkte van een stevige wijn) en sterk alcoholische versie (50%); gewoon plat of licht sprankelend en in droge, halfzoete en zoete vorm. Ook het soort en de kleur van de honing heeft natuurlijk een invloed op de smaak en kleur.

3078

Ook Dominique Persoone, onze Rock and Roll chocolatier is in het kader van zijn “The Honey Project” op NJAM tv gaan experimenteren met Mede.

Mocht je de kans hebben om eens mede te proeven, het is zeker een aanrader. Welke de beste was is moeilijk te zeggen, omdat dit puur persoonlijk is, maar – momenteel – zou ik gaan voor de mede van 12 %, omwille van de zachte smaak, de licht zoete toets en omdat die zowat het dichtst bij wijn aanleunt.

Zeker een ontdekking!

NM.

 

In the Mix: Disaronno Sour

9443

De Disaronno of Amaretto Sour cocktail is gebaseerd op de klassieke whiskey sour, een cocktail gemaakt met Bourbon, vers geperst citroensap, suiker en een beetje eiwit. De ingrediënten worden geschud in een shaker en direct in een glas gegoten, soms over ijsblokjes. De Whiskey sour is heel lang geleden afgeleid van punch. Een vrouwvriendelijke variant op de Whiskey Sour is de Amaretto Sour, waarbij de bourbon vervangen wordt door Disaronno Amaretto. De Amaretto Sour met zijn zachte smaak is vrij eenvoudig te maken: naast amaretto gebruik je citroen, suikersiroop, eiwit en een shaker met ijs.

De Disaronno Sour bestaat slechts uit drie bestanddelen maar is daardoor niet minder lekker dan de meer gesofistikeerde cocktails, die eerder complex van smaak kunnen zijn. Het is eerder een welgekomen afwisseling.

Een cocktail die slechts met drie ingrediënten gemaakt wordt – zowel de whiskey sour of de Disaronno sour – is gevaarlijk, want je hebt dus maar drie ingrediënten waar je kan mee spelen en waarmee je de juiste balans van smaken moet zien te vinden. De kunst is het vinden van de juiste smaakbalans tussen Disaronno, citroensap en suiker. Het idee van de Sour cocktail is net genoeg citroen te gebruiken om de Disaronno te counteren en net genoeg suiker om het scherpe kantje van de citroen weg te nemen. Maar de citroen mag niet helemaal naar de achtergrond verdwijnen of zelfs geneutraliseerd worden, want het blijft natuurlijk een ‘sour’ cocktail. En daarnaast mag je ook de smaak van de Disaronno niet gaan verstoppen. Ergens tussenin zit dus die lekkere verfrissende cocktail, die de Disaronno Sour is.

Nog een woordje over de twee overblijvende ingrediënten. Het toevoegen van eiwit aan cocktails is zo oud als de straat. Maar je ziet het niet veel meer – net zoals je enkel bij de professionals nog echt vers geperst citroensap krijgt. De Disaronno Sour is goed te drinken zonder het eiwit, maar probeer het eens. Je eiwit zorgt voor een zachtheid van slaken en een fluwelen textuur. En het witte schuimlaagje is mooi voor het oog. Maar de fluwelen textuur zorgt ook het gevaar: deze cocktail gaat heel goed naar binnen.

De verse cranberries of veenbessen worden lichtjes geplet, eigenlijk net genoeg opdat ze hun zoetzure sap vrijgeven. En tijdens deze feestperiode geeft het een extra feestelijke toets aan deze cocktail.

Met een klein beetje oefening maak je zelf de perfecte Disaronno sour. Maar hou er rekening mee dat recepten voor cocktails eerder richtlijnen dan wetten zijn. We gaven jullie het exacte recept mee en het waarom voor de verschillende ingrediënten, aan jullie om te toveren.

De alombekende Disaronno-fles zit voor de feestdagen in een Moschino-kleedje. Disaronno, de populairste Italiaanse likeur ter wereld, sluit een succesvol jaar af in stijl: de iconische fles met de onmiskenbare vierkante dop krijgt voor de feestdagen een nieuwe look aangemeten door het Italiaanse modehuis Moschino.

De MOSCHINO loves DISARONNO-fles werd ontworpen in de huisstijl van het modemerk, met als afwerking het klassieke hartenpatroon in een gedurfd zwart en rood kleurenpalet. Deze opvallende Limited Edition laat de Moschino-kenmerken samensmelten met het silhouet van Disaronno.

Wat heb je nodig?

  • 40 ml Disaronno
  • 15 ml citroensap
  • Suikersiroop
  • eiwit
  • 7 gecrushte veenbessen

Amy-5

Hoe maak je het?

Alle ingrediënten mogen in de shaker. Schudden en met een strainer in een fluitglas gieten (zonder ijs). Versier met de licht geplette veenbesssen.

NM.

In the Mix: Lavendel Limonade

47166

Nullam heeft de laatste maanden veel geëxperimenteerd met lavendel en de conclusie is dat er eigenlijk geen limiet op het gebruik van lavendel is, tenzij je eigen creativiteit of fantasie.  Eetbare bloemen zijn al een paar jaar aan hun comeback bezig: ze voegen een zoete bloemige en lichte citrussmaak toe en zijn ook een streling voor het oog, kortom ze maken het plaatje van een leuk gerecht compleet, want het oog wil ook wat.

Wat is lavendel?

Lavendel behoort tot de familie van de munt en is nauw verwant met rozemarijn, salie en tijm. De bloemen en blaadjes kunnen ook vers gebruikt worden terwijl de knoppen en stengels eerder gedroogd worden. De meest gebruikte lavendel in de keuken is de Engelse lavendel (l. angustifolia and munstead)

Lavendel wordt al langer gebruikt dan onze tijdrekening. De Egyptenaren gebruikten het om hun mummies te parfumeren en de Grieken en Romeinen deden het bij hun badwater. De stam van het woord lavendel – het Latijnse woord lavo – betekent trouwens wassen. De gewonde soldaten tijdens Wereldoorlog 1 werden door de verpleegster met oplossingen op basis van lavendel gewassen.

Normaal kan je alle lavendel in de keuken gebruiken, zowel vers als gedroogd, maar loop nu niet onmiddellijk naar je favoriete bloemenwinkel of tuincentrum, want die lavendel is meestal met pesticiden of andere producten behandeld. Kijk uit voor lavendel die specifiek bestemd is voor gebruik in de keuken.

Lavendel kan je zelf gemakkelijk drogen: de stengels van de plant knippen net na ze gebloesemd hebben en hang ze daarna omgekeerd te drogen. Was de knoppen voor gebruik en droog ze uit in de oven.

Lavendelsuiker

Wil je toch de smaak van lavendel, zonder dat de lavendel zichtbaar is in je gerecht, dan hebben we een aantal tips voor je. De droge lavendel kan je in een mortier of oude koffiemolen fijn malen en zo onder je ingrediënten mengen (zowel voor zoete als hartige gerechten). Of je kan lavendelsuiker maken en bij desserten de gewone suiker vervangen door die geurige naar lavendel smakende suiker. Houd er rekening mee dat de intensiteit van lavendel verhoogt bij het drogen. Je hebt maar 1/3 gedroogde lavendel nodig in verhouding tot verse lavendel. Begin met een klein beetje lavendel en verhoog systematisch de hoeveelheid. Teveel lavendel in een gerecht en je krijgt het gevoel dat je parfum eet of de smaak van je gerecht wordt zelfs bitter. Het sleutelwoord hier is experimenteren.

4935

Lavendellimonade

Zeer verfrissende tijdens warme dagen is deze limonade op basis van lavendel. Ik geef je hieronder de verhoudingen, die je gemakkelijk kan vermenigvuldigen als je deze lavendellimonade in grote hoeveelheden wil maken.

Wat heb je nodig?

  • 120 ml vers geperst citroensap
  • 500 ml water
  • 1 theelepel lavendel
  • Suiker of honing (hoeveelheid volgens eigen smaak)
  • Ijsblokjes

Hoe maak je het?

Breng het water tot aan het kookpunt en haal dan de pan van het vuur. Voeg er de lavendel aan toe en laat 10 tot 15 minuten trekken. Controleer om de vijf minuten de smaak van de infusie. Giet door een fijne zeef en verwijder de lavendel. Laat afkoelen in de ijskast.

Voeg het vers geperst citroensap, de suiker en ijsblokken bij de koude vloeistof en dien op in koude glazen.

NM.

4938