Op reis in eigen land: De vier scheepsliften van het centrumkanaal

Allemaal toerist: dichtbij en toch ver weg

De Waalse provincie Henegouwen met Bergen (Mons) als hoofdstad heeft heel wat leuke bezienswaardigheden voor een gevulde daguitstap of een weekendtrip! Ontdek meer over ons industriële verleden, want wij gingen op zoek naar deze unieke kunstwerken.

We bezochten de vier scheepsliften van het centrumkanaal, de gigantische kanaallift van Strépy-Thieu en het hellend vlak van Ronquières. Een weekendje industriële architectuur en ontspannen wandelen in de natuur.

De hydraulische scheepsliften van het Centrumkanaal

Terrils, schoorstenen en mijnliften zijn de getuigen van de hoogdagen van staal en steenkool rond het Oude Centrumkanaal in het Waalse La Louvière. Om het transport over water te verzekeren werden eind 19e eeuw vier scheepsliften gebouwd om het Henegouwse Plateau te overwinnen. Deze vier scheepsliften uit het begin van de 19de eeuw zijn door UNESCO erkend als werelderfgoed.

Even ter herinnering: toen de Waalse steenkool- en staalindustrie eind 19e eeuw uit z’n voegen barstte, was een verbinding van de stroombekkens van Maas en Schelde een noodzaak. Ingenieurs zagen er brood in om het Kanaal Brussel-Charleroi te koppelen aan dat van Nimy-Blaton-Péronnes. Maar daarvoor moest het Henegouws Plateau met een verval van 68 meter over een lengte van 7 km overwonnen worden. Sluizen waren te duur en te complex. Ingenieurs zagen als oplossing 4 hydraulische scheepsliften die elk een zekere hoogte overbruggen. Eén lift overbrugt 15,4 meter en de andere drie elk 16,93 meter.

De scheepsliften liggen op de waterweg tussen de Maas en de Schelde, het zogenaamde Centrumkanaal in de provincie Henegouwen. Je kan deze unieke tijdloze kunstwerken in hun originele werkende staat bewonderen. Ze zijn gemakkellijk toegankelijk en in de buurt kan je mooie wandelingen of fietstochten maken.

Industrieel erfgoed

De scheepsliften op het Centrumkanaal zijn ontworpen door een zekere Edwin Clark. Ze werden gebouwd tussen 1888 en 1917, en overbruggen samen een verval van zo’n 68 meter.

  1. Houdeng-Goegnies
  2. Houdeng-Aimeries
  3. Strépy-Bracquegnies
  4. Thieu

Na meer dan een eeuw functioneert alles nog perfect. Elke lift bestaat uit twee symmetrische, met water gevulde bassins waarvan de hoogste, die meer water bevat en dus zwaarder weegt, het andere bassin via pistons omhoog duwt.

Vanop de scheepslift van Houdeng-Aimeries zie je een beetje verder de derde lift al opdoemen. Het is verbazend hoe harmonieus deze kunstwerken van staal zich in het groene decor van het oude kanaal hebben genesteld.

Je kan dus makkellijk van de ene naar de andere lift rijden of fietsen, in soms heel spectaculaire uitzichten.

Het Centrumkanaal

Door de bouw van het Centrumkanaal via de aanleg van een nieuwe waterweg is het nu mogelijk om schepen tot 1.350 ton te laten doorvaren. Deze bouw was nodig omdat het nabijgelegen historische kanaal te klein was geworden om de industriële activiteiten van de regio de nodige faciliteiten te bieden.

Het Centrumkanaal, dat ingehuldigd werd in 2002, strekt zich uit over 27 km tussen Bergen en Seneffe. Het is een echt kruispunt van waterwegen geworden in het stroomgebied van Samber en Maas. Het biedt de mogelijkheid om met de zwaarste schepen van het stroomgebied van de Maas naar dat van de Schelde te varen.

De kanaallift van Strépy-Thieu

Het goederenvervoer wordt sinds 2002 omgeleid via de grote scheepslift van Strépy-Thieu.  Dit monumentale bouwwerk dat in 2002 operationeel werd, doet het werk van de vier oude liften en overbrugt het verval in een keer. De kabellift – de liftbakken hangen aan kabels – is maar liefst 102m hoog, 135m lang en kan schepen tot 1350 ton vervoeren. Het is de grootste scheepslift van Europa en de tweede grootste scheepslift ter wereld. Gewoon spectaculair en je voelt je echt klein. Klim zeker eens naar de top van deze betonnen en metalen gigant.

De kanaallift van Strépy-Thieu, op het Centrumkanaal, is de tweede grootste bootlift ter wereld. Beleef een unieke ervaring door naar de top van deze betonnen en metalen kolos te klimmen, meer dan 100 m hoog!

In cijfers: 110 meter hoog, 135 meter lang en 75 meter breed. Twee bakken van 112 x 12 meter, geschikt voor de zwaarste boten; 200.000 ton per maand (een binnenvaartschip van 1350 ton komt overeen met bijna 70 vrachtwagens).

Adres: Rue Raymond Cordier 50, 7070 Thieu

Het hellend vlak van Ronquières 

Het Hellend vlak van Ronquières is een scheepslift nabij Ronquières. Het is een hellend vlak op het Kanaal Charleroi-Brussel. Het overbrugt het hoogteverschil met het Henegouws Plateau. Het hellend vlak van Ronquières is iets wat je moet ontdekken, niet in het minst omdat het bezoek ook een prachtig uitzicht biedt op de streek.

Eens je voorbij het loket bent waar je kaartjes kan kopen, brengt de panoramische lift jou snel tot bij de glazen loopbruggen en de informatiebordjes. Het is de ideale plek om het verkeer van de boten te observeren en het bewegen van de bakken. En als je ten slotte alsmaar hoger komt en de top van de 150 m hoge toren bereikt, dan heb je een prachtig uitzicht op de streek en het hellend vlak. Bij mooi weer zie je onder andere de Leeuw van Waterloo en het Atomium van Brussel.

Het is het langste hellend vlak ter wereld. De constructie bestaat uit 2 bakken gevuld met water van 91 m op 12 m, en die tussen de 5.000 en 5.700 ton wegen, die volledig onafhankelijk werken en waarin de boten binnenvaren. Het zijn als het ware badkuipen op wieltjes die de vaartuigen vervoeren over een afstand van 1432 m die het hoge en het lage niveau van het hellend vlak scheiden. Het verval is 68 meter met een hellingsgraad van 5 %.

Adres: Route Baccara 1W 7090 Ronquières

NM.